ОСОБЛИВОСТІ КОГНІТИВНИХ ТА ТРИВОЖНО-ДЕПРЕСИВНИХ РОЗЛАДІВ У ХВОРИХ, ЯКІ ПЕРЕНЕСЛИ МОЗКОВИЙ ІШЕМІЧНИЙ ІНСУЛЬТ ПІД ЧАС ВОЄННОГО СТАНУ
ARTICLE PDF

Ключові слова

воєнний стан
інсульт
психоемоційні порушення

Як цитувати

Козьолкін, О. А., Мєдвєдкова, С. О., Дронова, А. О., Рунчева, К. А., & Гущенко, В. С. (2024). ОСОБЛИВОСТІ КОГНІТИВНИХ ТА ТРИВОЖНО-ДЕПРЕСИВНИХ РОЗЛАДІВ У ХВОРИХ, ЯКІ ПЕРЕНЕСЛИ МОЗКОВИЙ ІШЕМІЧНИЙ ІНСУЛЬТ ПІД ЧАС ВОЄННОГО СТАНУ. Клінічна та профілактична медицина, (8), 68-76. https://doi.org/10.31612/2616-4868.8.2024.08

Анотація

Вступ. Сьогодні загальновизнано, що поєднання когнітивних і депресивних розладів є дуже поширеним явищем. Війна пов’язана з постійним емоційним напруженням і стресом, що зумовлює надмірне збудження нервової системи. Це спричиняє підвищення ризику розвитку гострого порушення мозкового кровообігу і зниження когнітивних функцій.

Мета. Виявлення особливостей когнітивних та тривожно-депресивних розладів у хворих, які перенесли мозковий ішемічний інсульт (МІІ) під час воєнного стану, шляхом тестування з використанням сучасних шкал.

Матеріали та методи. Проведено обстеження 50 пацієнтів з МІІ у ранньому відновному періоді захворювання на кафедрі неврології ЗДМФУ на базі відділення реабілітації КНП «Міська лікарня №6» ЗМР, медіана віку яких становила – 61 (57; 66) роки. Серед обстежених було 27 (54 %) чоловіків та 23 жінки (46 %). Пацієнти були розподілені на основну групу, яка складала 25 хворих (жінок (48 %), чоловіків (52 %) медіана віку – 63 (58,5; 67,5) роки, які перенесли МІІ під час воєнного стану та групу порівняння – 25 пацієнтів (жінок (44 %), чоловіків (56 %), медіана віку – 61 (57; 63) рік), які перенесли МІІ у мирний час. Усім було проведено комплексне клініко-неврологічне обстеження з оцінкою когнітивних та психоемоційних порушень за допомогою сучасних шкал.

Результати. При проведенні порівняльного аналізу в досліджуваних групах виявлено статистично значущі відмінності за шкалою Бека та опитувальником PHQ‑9 (p<0,05). Достовірна відмінність показників за опитувальником PHQ‑9 визначалась в доменах «зацікавленість» (р=0,16), «сон» (р=0,030), «апетит» (р=0,015), «сповільнення мови» (р=0,02). Під час проведення кореляційного аналізу показників основної групи визначено достовірний зв’язок між шкалою NIHSS та mRS (p<0,05) та середньої сили кореляційний зв’язок між шкалою MоCA та опитувальником (PHQ-9) (p<0,05).

Висновки. Пацієнти, що перенесли МІІ під час воєнного стану потребують ранньої діагностики когнітивних та афективних розладів з використанням сучасних шкал для своєчасного надання їм кваліфікованої лікарської допомоги та запобігання виникнення несприятливих наслідків для їхнього життя.

https://doi.org/10.31612/2616-4868.8.2024.08
ARTICLE PDF

Посилання

Lim, G. Y., Tam, W. W., Lu, Y., Ho, C. S., Zhang, M. W., & Ho, R. C. (2022). Author Correction: Prevalence of Depression in the Community from 30 Countries between 1994 and 2014. Scientific reports, 12(1), 14856.

Hammar, A., & Ardal, G. (2009). Cognitive functioning in major depression--a summary. Frontiers in human neuroscience, 3, 26.

Czerwińska, A., & Pawłowski, T. (2020). Cognitive dysfunctions in depression - significance, description and treatment prospects. Zaburzenia funkcji poznawczych w depresji – znaczenie, charakterystyka oraz możliwości leczenia. Psychiatria polska, 54(3), 453–466.

Feigin, V. L., Owolabi, M. O., & World Stroke Organization–Lancet Neurology Commission Stroke Collaboration Group (2023). Pragmatic solutions to reduce the global burden of stroke: a World Stroke Organization-Lancet Neurology Commission. The Lancet. Neurology, 22(12), 1160–1206.

VanGilder, J. L., Hooyman, A., Peterson, D. S., & Schaefer, S. Y. (2020). Post-stroke cognitive impairments and responsiveness to motor rehabilitation: A review. Current physical medicine and rehabilitation reports, 8(4), 461–468.

Mahase E. (2019). Living in a war zone increases heart disease and stroke risk years after conflict ends, study finds. BMJ (Clinical research ed.), 365, l2367.

COVID-19 Mental Disorders Collaborators (2021). Global prevalence and burden of depressive and anxiety disorders in 204 countries and territories in 2020 due to the COVID-19 pandemic. Lancet (London, England), 398(10312), 1700–1712.

Baquero, M., & Martín, N. (2015). Depressive symptoms in neurodegenerative diseases. World journal of clinical cases, 3(8), 682–693.

Schwartz, E., & Litwin, H. (2019). Warfare exposure in later life and cognitive function: The moderating role of social connectedness. Psychiatry research, 278, 258–262.

World Health Organization (WHO)

Міністерство охорони здоров'я України (moz.gov.ua)

Lim, I. C. Z. Y., Tam, W. W. S., Chudzicka-Czupała, A., McIntyre, R. S., Teopiz, K. M., Ho, R. C., & Ho, C. S. H. (2022). Prevalence of depression, anxiety and post-traumatic stress in war- and conflict-afflicted areas: A meta-analysis. Frontiers in psychiatry, 13, 978703.

Jain, N., Prasad, S., Czárth, Z. C., Chodnekar, S. Y., Mohan, S., Savchenko, E., Panag, D. S., Tanasov, A., Betka, M. M., Platos, E., Świątek, D., Krygowska, A. M., Rozani, S., Srivastava, M., Evangelou, K., Gristina, K. L., Bordeniuc, A., Akbari, A. R., Jain, S., Kostiks, A., … Reinis, A. (2022). War Psychiatry: Identifying and Managing the Neuropsychiatric Consequences of Armed Conflicts. Journal of primary care & community health, 13, 21501319221106625.

Schöttke, H., Gerke, L., Düsing, R., & Möllmann, A. (2020). Post-stroke depression and functional impairments - A 3-year prospective study. Comprehensive psychiatry, 99, 152171.

Burchynskyi SG (2022) Stress, cognitive impairment and chronic cerebral ischemia: how to break the vicious circle? Health of Ukraine, 12(529): 32-33.

Hoppen, T. H., & Morina, N. (2019). The prevalence of PTSD and major depression in the global population of adult war survivors: a meta-analytically informed estimate in absolute numbers. European journal of psychotraumatology, 10(1), 1578637.

Morina, N., Stam, K., Pollet, T. V., & Priebe, S. (2018). Prevalence of depression and posttraumatic stress disorder in adult civilian survivors of war who stay in war-afflicted regions. A systematic review and meta-analysis of epidemiological studies. Journal of affective disorders, 239, 328–338.

Kovalska, N., Zhuk, A., & Korzhenko, V. (2024). The impact of the war distress in Ukraine on mental health. Grail of Science, (37), 406-410.

Mahase E. (2019). Living in a war zone increases heart disease and stroke risk years after conflict ends, study finds. BMJ (Clinical research ed.), 365, l2367.

Ogorenko, V., & Shornikov, A. (2023). The impact of anxiety and depression on the mental state of medical students during martial law. Psychosomatic medicine and general practice, 8(4).

Elsaid, N., Saied, A., Kandil, H., Soliman, A., Taher, F., Hadi, M., Giridharan, G., Jennings, R., Casanova, M., Keynton, R., & El-Baz, A. (2021). Impact of stress and hypertension on the cerebrovasculature. Frontiers in bioscience (Landmark edition), 26(12), 1643–1652.

Perkins, J. D., Akhtar, N., Singh, R., Kamran, A., & Ilyas, S. (2022). Partitioning risk factors for embolic stroke of undetermined source using exploratory factor analysis. International journal of stroke : official journal of the International Stroke Society, 17(4), 407–414.

Chen, M.-H., Pan, T.-L., Li, C.-T., Lin, W.-C., Chen, Y.-S., Lee, Y.-C., … Bai, Y.-M. (2015). Risk of stroke among patients with post-traumatic stress disorder: nationwide longitudinal study. British Journal of Psychiatry, 206(4), 302–307.

Hussain, A. M., & Lafta, R. K. (2019). Burden of non-communicable diseases in Iraq after the 2003 war. Saudi medical journal, 40(1), 72–78.

Sara, J. D. S., Toya, T., Ahmad, A., Clark, M. M., Gilliam, W. P., Lerman, L. O., & Lerman, A. (2022). Mental Stress and Its Effects on Vascular Health. Mayo Clinic proceedings, 97(5), 951–990.

Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution 4.0 International License.