Анотація
Мета. Визначити клінічну значущість морфологічних ознак в оцінці токсичного або вірусного генезу ураження печінки у хворих із коморбідним перебігом опіоїдної залежності та хронічного гепатиту C.
Матеріали та методи. Гістологічні препарати тканини печінки 48 хворих на опіоїдну залежність за критеріями МКБ.10 (F 11.30), з них – 18 пацієнтів із опіоїдною залежністю без хронічного гепатиту C у віці від 22 до 40 років (16 осіб чоловічої статі і 2 – жіночої) та 30 хворих із опіоїдною залежністю та наявністю хронічного гепатиту C за критеріями МКБ.10 (B18.2) віком від 22 до 38 років (27 чоловіків та 3 жінки). Ультратонкі зрізи тканини печінки вивчали в електронному мікроскопі ЕМ-100 при прискорювальній напрузі 75 кВ та збільшенні ×12000.
Результати. При високопрогредієнтному перебізі опіоїдної залежності без хронічного гепатиту C значущою була наявність великих стеатозних гранул в центролобулярній та перипортальній зонах, порушення процесів деградації ліпідних гранул, значне зростання активності клітин Купфера та трансформація клітин Іто до фіброцитів.
Наявність малої гістологічної активності коморбідного хронічного гепатиту C обумовлює: помірну лімфомоноцитарну інфільтрацію саме портальних трактів, збільшену активність процесів руйнації ліпідних гранул в центролобулярній зоні печінкових часточок. При помірній активності коморбідного хронічного гепатиту C у наркозалежних хворих суттєво зростають некротичні та апоптотичні зміни в гепатоцитах портальної та перипортальної зон, зростання кількості та щільності ліпідних гранул, значне збільшення відкладень колагену в перисинусоїдальному просторі, перипортальній та центролобулярній зонах печінкових часточок.
Висновки. 1. В клінічній практиці доцільними є використання морфологічних досліджень печінки у хворих на опіоїдну залежність та хронічний гепатит C для верифікації значущих профіброгенних факторів: прогресування відкладень стеатозних гранул в гепатоцитах, порушення процесів їх деградації, активацію клітин Купфера, трансформацію клітин Іто до фіброцитів. 2. Морфологічні дослідження печінки у хворих на опіоїдну залежність з наявністю та відсутністю коморбідного хронічного гепатиту C дозволяють об’єктивно оцінити переважання токсичного або вірусного генезу ураження печінки у кожного з обстежених хворих та визначити пріоритетність в призначенні лікування.
Посилання
Jenny Iversen, Handan Wand, Hamish McManus, Gregory J. Dore, Lisa Maher (2023) Incidence of primary hepatitis C virus infection among people who inject drugs in Australia pre- and post-unrestricted availability of direct acting antiviral therapies. Addiction. May;118(5):901-911. https://doi.org/10.1111/add.16113.
Karl Trygve Druckrey-Fiskaaen, Jørn Henrik Vold, Tesfaye Madebo, Håvard Midgard, Olav Dalgard, Rafael Alexander Leiva, Lars T. Fadnes (2024) Liver stiffness and associated risk factors among people with a history of injecting drugs: a pro-spective cohort study Subst Abuse Treat Prev Policy. Mar 26;19(1):21. https://doi.org/10.1186/s13011-024-00603-z.
Kerstin Wissel, Pietro Vernazza, Stefan Kuster, Katharina Hensel-Koch, Andrea Bregenzer (2024) Hepatitis C prevalence and cascade of care among patients in the decentralised opioid agonist therapy programme of the canton of St Gallen, Switzerland: a cross-sectional study Swiss Med Wkly. Feb 29:154:3352. https://doi.org/10.57187/s.3352.
M. Schwarz, C. Schwarz, A. Schütz, C. Schwanke, E. Krabb, R. Schubert, S.-T. Liebich, D. Bauer, L. Burghart, L. Brinkmann, E. Gutic, T. Reiberger, H. Haltmayer, M. Gschwantler (2023) Combining treatment for chronic hepatitis C with opioid agonist therapy is an effective microelimination strategy for people who inject drugs with hgh risk of non-adherence to direct-acting antiviral therapy J Virus Erad. Mar 2;9(1):100319. https://doi.org/ 10.1016/j.jve.2023.100319.
Judith I. Tsui, Paula J. Lum, Lynn E. Taylor, Shrut H. Mehta, Judith Feinberg, Arthur Y. Kim, Brianna L. Norton, Jiajing Niu, Moonseong Heo, Julia Arnsten, Irene Pericot-Valverde,Aurielle Thomas, Kendra L. Blalock, Andrea Radick, Cristina Murray-Krezan, Kimberly Page, Alain H.Litwin (2023) Injecting practices during and after hepatitis C treatment and associations with not achieving cure among persons who inject drugs Randomized Controlled Trial Drug Alcohol Depend. Jun 1:247:109878. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.2023.109878.
Margaret O'Sullivan, Anna-Marie Jones, Adele Mourad, Yazan Haddadin, Sumita Verma (2024) Excellent hepatitis C virus cure rates despite increasing complexity of people who use drugs: Integrated-Test-stage Treat study final outcomes J Viral Hepat. Feb;31(2):66-77. https://doi.org/10.1111/jvh.13897.
Chi-Ming Tai, Ming-Lung Yu (2024) Hepatitis C virus micro-elimination in people who inject drugs: Challenges and chance in Taiwan and worldwide Review Kaohsiung J Med Sci. Feb;40(2):112-118. https://doi.org/10.1002/kjm2.12788.
Anna Jerkeman, Johan Westin, Martin Lagging, Gunnar Norkrans, Christer Lidman, Jan Frimand, Christian Simonsberg, Johan Kakko, Anders Widell, Per Björkman (2014) Chronic hepatitis C in Swe-dish subjects receiving opiate substitution therapy--factors associated with advanced fibrosis Scand J Infect Dis.May;46(5):340-7. https://doi.org/ 10.3109/00365548.2013.879994.
Aaron Guanliang Lim, Christer Frode Aas, Ege Su Çağlar, Jørn Henrik Vold, Lars Thore Fadnes, Peter Vickerman, Kjell Arne Johansson (2023) Cost-effectiveness of integrated treatment for hepatitis C virus (HCV) among people who inject drugs in Nor-way: An economic evaluation of the INTRO-HCV trial Addiction. Dec;118(12): 2424-2439. https://doi.org/10.1111/add.16305.
Olav Dalgard, Alain H. Litwin, Oren Shibolet, Jason Grebely, Ronald Nahass, Frederick L. Altice, Brian Conway, Edward J. Gane, Anne F. Luetkemeyer, Cheng-Yuan Peng, David Iser, Isaias Noel Gendrano, Michelle M. Kelly, Barbara A. Haber, Heather Platt, Amy Puenpatom (2023) Health-related quality of life in people receiving opioid agonist treatment and treatment for hepatitis C virus infection Randomized Controlled Trial J Addict Dis. Jul-Sep;41(3):213-224. https://doi.org/10.1080/10550887.2022.2088978.
Giuliana Amaddeo, Cong Trung Nguyen, Pascale Maillé, Sebastien Mulé, Alain Luciani, Camilia Machou, Aurélie Rodrigues, Hélène Regnault, Ariane Mallat, Alexis Laurent, Fouad Lafdil, Christophe Hézode, Jean-Michel Pawlotsky, Julien Calderaro (2020) Intrahepatic immune changes after hepatitis C virus eradication by direct-acting antiviral therapy Liver Int. Jan;40(1). – p. 74-82. https://doi.org/10.1111/liv.14226.
Joana Ferreira,Mariana Oliveira,Manuel Bicho, Fátima Serejo (2023) Role of Inflammatory Immune Response and Cytokine Polymorphisms in the Severity of Chronic Hepatitis C (CHC) before and after Direct Acting Antiviral (DAAs) Treatment Int. J. Mol. Sci. Jan 10. - 24(2) : 1380. https://doi.org/10.3390/ijms24021380.
Rada Teodora Sufletel, Carmen Stanca Melincovici, Olga Hilda Orășan, Toader Zaharie, Bogdan Alexandru Gheban, Alexandru Istrate, Anne-Marie Constantin, Carmen Mihaela Mihu (2023) Activated Hepatic Stellate Cells (Ito Cells) - Marker of Advanced Fibrosis in Chronic Viral Hepatitis C: A Pilot Study J Gastrointestin Liver Dis. Jun 22;32(2):170-181. https://doi.org/10.15403/jgld-4726.
Wei Wang, Xuelian Huang, Xuzhou Fan, Jingmei Yan, Jianfeng Luan (2020) Progress in evaluating the status of hepatitis C infection based on the functional changes of hepatic stellate cells (Review) Review Mol Med Rep. Nov;22(5):4116-4124. https://doi.org/10.3892/mmr.2020.11516.
Andrea Baiocchini, Franca Del Nonno, Chiara Taibi, Ubaldo Visco-Comandini, Gianpiero D’Offizi, Mauro Piacentini, Laura Falasca (2019) Liver sinusoidal endothelial cells (LSECs) modifications in patients with chronic hepatitis C Clinical Trial Sci Rep. Jun 19;9(1):8760. https://doi.org/10.1038/s41598-019-45114-1.
Aline Kawassaki, Ana Paula Beltrame Farina, Cinthya dos Santos, Alda, Venâncio Avancini Ferreira (2022) Immuno-histochemical assessment of lymphatic vessels in human livers with chronic hepatitis C - relation to histological variables Arq Gastroenterol. Jan-Mar;59(1):58-64. https://doi.org/10.1590/S0004-2803.202200001-11.
Holde Puchtler, Faye Sweat (1964) Histochemical specifity of staining methods for connective tissue fibers: resorcin-fuchsin and Van Gieson's picro-fuchsin Z. Zellforch Microsk Anat Histochem. 79:24-34. https://doi.org/10.1007/BF00304175.
Bedossa P., Poynard T. (1996) An algorithm for the grading of activity in chronic hepatitis C. The METAVIR Cooperative Study Group Hepatology. Aug;24(2):289-93. https://doi.org/10.1002/hep.510240201.
Robert G. Knodell, Kamal G. Ishak, William C. Black, Thomas S. Chen, Robert Craig, Neil Kaplowitz, Thomas W. Kiernan, Jerome Wollman (1981) Formulation and application of a numerical scoring system for assessing histological activity in asymptomatic chronic active hepatitis Hepatology. Sep-Oct;1(5):431-5. https://doi.org/ 10.1002/hep.1840010511.
Eddie Wisse, Filip Braet, Hans Duimel, Celien Vreuls, Ger Koek, Steven WM Olde Damink, Maartje AJ van den Broek, Bart De Geest, Cees HC Dejong, Chise Tateno, Peter Frederik, Wisse E, Braet F, Duimel H, Vreuls C, Koek G, Olde Damink SW, van den Broek MA, De Geest B, Dejong CH, Tateno C, Frederik P. (2010) Fixation methods for electron microscopy of human and other liver Review World J Gastroenterol. Jun 21;16(23):2851-66. https://doi.org/10.3748/wjg.v16.i23.2851.

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.