ОСОБЛИВОСТІ ДЕТЕКЦІЇ СТОРОННІХ ТІЛ МЕТАЛЕВОГО ТА НЕМЕТАЛЕВОГО ПОХОДЖЕННЯ В БІОЛОГІЧНИХ ТКАНИНАХ, ОТРИМАНИХ ВНАСЛІДОК БОЙОВОЇ ТРАВМИ: ОГЛЯД ЛІТЕРАТУРИ
ARTICLE PDF

Ключові слова

сторонні тіла
детекція
уламки
травма
рентген-контрастні предмети
ультразвукове дослідження
комп’ютерна томографія
магнітно-резонансна томографія
провідникова анестезія
судини
клінічний маршрут пацієнта

Як цитувати

Черняк, В. А., Дубенко, Д. Є., Карпенко, К. К., Буцька, Л. В., Мирона, В. С., & Кондратюк, Н. Ю. (2025). ОСОБЛИВОСТІ ДЕТЕКЦІЇ СТОРОННІХ ТІЛ МЕТАЛЕВОГО ТА НЕМЕТАЛЕВОГО ПОХОДЖЕННЯ В БІОЛОГІЧНИХ ТКАНИНАХ, ОТРИМАНИХ ВНАСЛІДОК БОЙОВОЇ ТРАВМИ: ОГЛЯД ЛІТЕРАТУРИ. Клінічна та профілактична медицина, (3), 121-128. https://doi.org/10.31612/2616-4868.3.2025.16

Анотація

Вступ. Наявність сторонніх тіл в організмі людини часто є результатом травм з порушенням цілісності покривних структур. У бойових умовах фрагменти металу, скла чи інших матеріалів можуть потрапити в організм, що ускладнює діагностику. Металеві об'єкти добре візуалізуються на рентгенографії та КТ, проте неметалеві матеріали, як дерево чи пластик, потребують застосування інших методів візуалізації, таких як УЗД чи МРТ. Підвищення чутливості методів детекції є важливим завданням сучасної медицини. Окремим важливим питанням виявлення сторонніх тіл (СТ) є інтраопераційна їх детекція та навігація. Видалення стороннього тіла, отриманого внаслідок бойової травми, часто є складним технічним завданням, що потребує спеціальних навичок хірурга та високотехнологічного медичного устаткування, що може бути використане під час проведення хірургічного втручання. Таке обладнання має відповідати стандартам медичної безпеки, бути мобільним та зручним у використанні, має бути стійким до множинної стерилізації та впливу агресивних хімічних речовин та біологічних рідин.

Мета. Аналіз сучасних підходів та технологій детекції сторонніх тіл металевого та неметалевого походження в біологічних тканинах, отриманих внаслідок бойової травми.

Результати та обговорення. Для виявлення сторонніх предметів можна використовувати різні методи візуалізації, наприклад, ультразвукове дослідження, традиційну рентгенографію, комп’ютерну томографію або магнітно-резонансну томографію. Видимість сторонніх тіл залежить від взаємодії фізико-хімічних властивостей об’єкта та фізичних явищ, що лежать в основі відповідного способу візуалізації. Загальноприйняті на сьогодні методи є основними інструментами для діагностики СТ, кожен з яких має свої переваги та обмеження. Для точного планування хірургічних втручань необхідно використовувати рентгенографію, УЗД, КТ або МРТ, залежно від ситуації. У випадку складних пошкоджень необхідно використовувати інтраопераційну навігацію для локалізації СТ та мінімізації ризику ускладнень.

Висновки. Розвиток нових методів візуалізації: розвиток виявлення нерентгенконтрастних уламків у вогнепальній рані за допомогою технології шумової емісії, візуалізації і інтраопераційної навігації підвищить ефективність виявлення та лікування пацієнтів із СТ.

https://doi.org/10.31612/2616-4868.3.2025.16
ARTICLE PDF

Посилання

Ulas, A. B., Aydin, Y., &Eroglu, A. (2022). Foreign body aspiration sin children and adults. American Journal of Surgery, 224(4), 1168–1173. https://doi.org/10.1016/j.amjsurg.2022.05.032

Crane, M. D. (2019). Foreign body aspiration. JAAPA, 32(7), 48–49. https://doi.org/10.1097/01.JAA.0000558368.93609.08

Emeka, C. K., Chukwuebuka, N. O., & Tochukwu, E. J. (2023). Foreign body in the gastrointestinal tracts in children: A tertiary hospital experience. African Journal of Paediatric Surgery, 20(3), 224–228. https://doi.org/10.4103/AJPS.AJPS_148_20

Quinn, J., et al. (2024). Pre hospital lessons from the war in Ukraine: Damage control resuscitation and surgery experiences from point of injury to Role 2. Military Medicine, 189(1–2), 17–29. https://doi.org/10.1093/milmed/usad253

Achatz, G., et al. (2024). Challenge of limb care after violence and war with a special focus on imaging procedures. Unfallchirurgie (Heidelberg, Germany, 127(7), 515–521. https://doi.org/10.1007/s00113-024-01449-7

Lurin, I., et al. (2024). Management of severed efects of humer usin combat patients in jured in Russo-Ukrainian war. Injury, 55(2). https://doi.org/10.1016/j.injury.2023.111280

Lurin, I., et al. (2023). Retrieval of ferromagnetic fragments from the lung using video-assisted thoracoscopic surgery and magnetic tool: A case report of combat patient injured in the war in Ukraine. International Journal of Emergency Medicine, 16(1). https://doi.org/10.1186/s12245-023-00527-8

Gybalo, R. V., et al. (2022). Retained bullet in the neck after gunshot wounds to the chest and arm in combat patient injured in the war in Ukraine: A case report. International Journal of Surgery Case Reports, 99. https://doi.org/10.1016/j.ijscr.2022.107658

Golovko, S., et al. (2023). Penetrating gunshot wounds to the penis: A case report of combat patient injured in the war in Ukraine. International Journal of Emergency Medicine, 16(1). https://doi.org/10.1186/s12245-023-00481-5

Rupert, J., Honeycutt, J. D., &Odom, M. R. (2020). Foreign bodies in the skin: Evaluation and management. American Family Physician, 101(12), 740–747. Accessed November 16, 2024. [Online]. Available: https://www.aafp.org/pubs/afp/issues/2020/0615/p740.html

Campbell, E. A., &Wilbert, C. D. (2023, July). Foreign body imaging. Stat Pearls. Retrieved November 16, 2024, from [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470294/]

Formanchuk, A. M., et al. (2023). Treatmentofcombatgunshotshrapneltraumaoflargedefectsofthesofttissuesofthelowerextremitieswithplasticsurgeryincombinationwithvacuum-assistedwoundclosure (VAC). Wiadomości Lekarskie, 76(5 pt 2), 1167–1172. https://doi.org/10.36740/WLEK202305205

Voss, J. O., et al. (2021). Detect ability of foreign body materials using X-ray, computed tomography, and magnetic resonance imaging: A phantom study. European Journal of Radiology, 135, 109505. https://doi.org/10.1016/J.EJRAD.2020.109505

Carneiro, B. C., etal. (2020). Multimodality imaging of foreign bodies: New insights into old challenges. Radiographics, 40(7), 1965–1986. https://doi.org/10.1148/rg.2020200061

Yin, M., et al. (2022). Subcutaneouslow-densityforeignbodiesdetectionviagrating-basedmultimodal X-rayimaging. JournalofDigitalImaging,35(2), 365–373. https://doi.org/10.1007/S10278-021-00569-5/FIGURES/6

Hellbach, K., etal. (2018). Improved detection of foreign bodies on radiographs using X-ray dark-field and phase-contrast imaging. Investigative Radiology, 53(6), 352–356. https://doi.org/10.1097/rli.0000000000000450

White, R. Z., Rezaian, P., Parasuramar, A., &Sampson, M. J. (2022). Ultrasound-assisted foreign body extraction (U-SAFE): Review of technique and technical pearls. Journal of Medical Imagingand Radiation Oncology, 66(3), 362–369. https://doi.org/10.1111/1754-9485.13313

Callegari, L., et al. (2009). Ultrasound-guided removal of foreign bodies: Personal experience. European Radiology, 19(5), 1273–1279. https://doi.org/10.1007/S00330-008-1266-5

Davae, K. C., Sofka, C. M., DiCarlo, E., &Adler, R. S. (2003). Value of power Doppler imaging and the hypoechoic Hal roentgenographic detection of foreign bodies: Correlation with histopathologic findings. Journal of Ultrasound in Medicine, 22(12), 1309–1313. https://doi.org/10.7863/JUM.2003.22.12.1309

Kiely, J. (2019). The use of ultrasound guidance for foreign body removal. Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, 72(5), 848–862. https://doi.org/10.1016/J.BJPS.2018.12.009

Foreign body localization. (2024). Sonoguide. November 17, 2024, from https://www.acep.org/sonoguide/procedures/foreign-bodies

Yoon, J. H., et al. (2015). Detection of an accidentally implanted wooden foreign body using CT: case report and literature review, 39(1), 158–160. https://doi.org/10.1016/J.CLINIMAG.2014.08.001

Boyse, T. D., Fessell, D. P., Jacobson, J. A., Lin, J., Van Holsbeeck, M. T., &Hayes, C. W. (2001). US ofsoft-tissueforeignbodiesandassociatedcomplicationswithsurgicalcorrelation. Radio graphics, 21(5), 1251–1256. https://doi.org/10.1148/RADIOGRAPHICS.21.5.G01SE271251

Jarraya, M., et al. (2014). Multi-modality imaging of foreign bodies of the musculoskeletal system. AJR American Journal of Roentgenology, 203(1). https://doi.org/10.2214/AJR.13.11743

Aras, M. H., etal. (2010). Comparison of the sensitivity for detecting foreign bodies among conventional plain radiography, computed tomography and ultrasonography. Dent maxillofacial Radiology, 39(2), 72–78. https://doi.org/10.1259/DMFR/68589458

Javadrashid, R., etal. (2015). Visibility of different foreign bodies in the maxillofacial region using plain radiography, CT, MRI and ultrasonography: An in-vitro study. Dent maxillofacial Radiology, 44(4). https://doi.org/10.1259/dmfr.20140229

Черній, В., Мирона, В., & Гупало, Ю. (2024). Вибір методу анестезії при гібридних ангіопластиках. клінічне спостереження. PAIN, ANAESTHESIA & INTENSIVE CARE, (3(108), 44–51. https://doi.org/10.25284/2519-2078.3(108).2024.310500

Cherniy VI, Myrona VS. Comparison of the effectiveness of regional anesthesia under ultrasound guidance and tumescent anesthesia in the application of modern surgical treatment methods for chronic venous disease of the lower extremities. Wiad Lek. 2024;77(11):2140-2147. doi: 10.36740/WLek/197147. PMID: 39715108.

Creative Commons License

Ця робота ліцензується відповідно до Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.